ادبیات

سوا لات زبان وادبیات فارسی

ادبیات

سوا لات زبان وادبیات فارسی

سولات ادبیات فارسی ۳سال سوم(نیم سال اول ) عمومی

باسمه تعالی

ادبیات فارسی 3 عمومی

 

 

 

 

    شماره 1

 

 

الف با توجه به عبارت های زیر معنی لغات مشخص شده را بنویسید . 2 نمره

- و تخم خرمایی به تربیتش نخل  باسق گشته               - خود ایدر زمانی درنگ آوریم

- بانگ و هزاهز و غریو برخاست                              - انس با شمشیر آخته به سوی میدان نبرد می رفت

- پر و بالش به سان اخگر پاره های زرین برق می زد     - همه گبر  و برگستوان چاک چاک

- که چندین  بپیچیم که اسفندیار                        - طی دو سه لمحه همه چیز به خاکستر تبدیل شد

ب- درک مطلب : 4نمره

1-    در بیت زیر « مرغ سحر » و « پروانه » نماد چه کسانی هستند 5/0

ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز        کان سوخته را جام شد و اواز نیامد

2- در جمله ی زیر منظور از « فرش زمردین » چیست/ 5/0

فراش باد صبا را گفته تا فرش زمردین بگسترد.

3- در بیت « وادی پر از فوغونیان و قبطیان است         موسی جلو دار است و نیل اندر میان است

منظور از کلمات مشخص شده کیستند ؟ 5/0

4- مفهوم این عبارت چیست ؟ 5/0    امیر از آن جهان آمده به خیمه فرود آمد

5- در سرود کوتاه زیر شاعر چه کسانی را ملامت می کند ؟ 5/0

«آنان که فانوسشان را به پشت می برند سایه هایشان پیش پایشان می افتد »

6- مفهوم عبارت های مشخص شده را بنویسید .5/0

ولادتت که روزگاری از گوهر نور بود . بسوی بلوغ می خزد / خسوف های کژخیم شکوهش را به ستیز بر        می خیزند .

7- مفهوم کنایی « پا در رکاب داشتن » و «‌سرگران دیدن » را بنویسید ؟ 5/0

8-0 مفهوم « موکد کشتن نبشته به توقیع » چیست؟ 5/0

دانش های ادبی   3 نمره

-         بارزترین آرایه را در ابیات زیر بنویسید . 5/0

- ایزد که رقیب جان خرد کرد           نام تو ردیف نام خود کرد

- خروش آمد از باه هر دو مرد                  توگفتی بدرّید دشت نبرد

2- شیوه ی نثر هر یک از آثار مقابل را بنویسید . 5/0   قابوس نامه :          گلستان سعدی :

3-نام نویسیندگان آثار زیر را بنویسید.75/0

دن کیشوت                    هاملت           جنگ و صلح

4-چه کسی فیلم نامه ی « گاو » را ساخت ؟ 25/0

5-دو ویژگی نثر « جلال آل احمد » را بنویسید .5/0

6-« تاریخ مسعودی » نام دیگر کدام اثر برجسته فارسی است . 25/0

خود آزمایی   4 نمره

1- در بیت : که ایرانیان به کشتن دهم         خودم درجهان تاج بر سر نهم

« تاج »نماد چیست ؟ 5/0

2- در بیت « جانان من اندوه لبنان کشت ما را    بشکسته داخ دیر یاسین پشت ما را »

مراد از « داغ دیر یاسین » چیست ؟ 5/0

3- در عبارت مقابل منظور از « لمس شد» یعنی چه ؟ نصف تنش لمس شد 25/0

4- نویسنده ی « گل دسته ها و فلک » چه ایهام لطیفی را در انتخاب عنوان داستان به کار گرفته است ؟ 5/0

5- « ققنوس » در داستان «‌سیلویا تانزدوارنر » نماد چیست ؟ 25/0

6- با توجه به بیت زیر به سؤال پاسخ دهید .« آفتاب خار و خس مزرعه ی چشم تو»    5/0

چرا شاعر آفتاب را خار وخس چشم جانباز می داند

7-مصراع « همه دل پر از باد و لب پر زپند » بیانگر چه حالتی است ؟ 25/0

8-ضمیر « م» در مصراع « به بادافره این گناهم مگیر » چه نقشی دارد ؟ 5/0

9-در عبارت زیر منظور از شلنگ می انداخت چیست ؟ 5/0

مشدی حسن دیوانه وار دور طویله می دوید و شلنگ می انداخت

معنی عبارت ها و ابیات زیر را به نثر ساده و روان  بنویسید   6 نمره

«   و از بسیاری نکت چیزی را که در او کراهیتی نبود می فرستاد فرود سرای » 75/0

« حسنک پیدا آمد بی بند ، جنبه ای داشت حبری رنگ با سیاه می زد خلق گونه »  75/0

« سر بر جیب مراقبت فرو برده » 5/0

« پرده ناموس بندگان به گناه فاحش ندرد »‌5/0

- فراموش کردی تو سگزی مگر        کمان و برومرد پرخاشخر   75/0

- زنیرنگ زال بدین سان درست             وگرنه که پایت همی گور جست  75/0

- مه طاسک گردن سمندت                  شب طره پرچم سیاهت   75/0

- یعنی کلیم آهنگ جان سامری کرد   5/0

- شب ، دو صف از یا کریم از لب دیوار دلت پر کشید   75/0

حفظ شعر   1 نمره

چه مبارک سحری بود چه……………………                   آن شب قدر این که …………………دادند   5/0

به ساربان بگویید احوال آب چشمم           تا بر شتر نبندد ……………………………… 5/0

ادبیات فارسی 3 عمومی

 

 

 

 

 


باسمه تعالی

        شماره 2

 

الف- لغات مشخص شده را معنی کنید

1- باره پیل پیکر                   2- لابه ی رستم           ۳- زمان فره ی جوانی را می پژمرد

4- ضیعتکی حلال خزند                    5- کلاه دمده            6- مخنقه در گردن

7- در ناحیه ی شقیقه اش یک سوراخ دیده می شود                     8- گوشت شیشکه

ب- ابیات و عبارات زیر را معنی کنید    6 نمره

1- ای طاق نهم رواق بالا / بشکسته ز گوشه ی کلاهت   1

2- فرمان رسید این خانه از دشمن بگیرید / تخت و نگین از دست اهریمن بگیرید

3- زنیرنگ زالی بدینسان درست/ وگرنه که پایت همی گور جست     1

4- امیر از آن جهان آمده به خیمه فرود آمد وجامه بگردانید   75/0

5- مه طاسک گردن سمندت / شب طره ی پرچم  سیاهت   75/0

6- خرد را مکن با دل اندر مغاک   5/0

7- آن چاکر را لت زدی و فرو گرفتن   5/0

8- هوا گرگ و میش بود   25/0

9- یک هو به صرافت افتادم  25/0

ب-درک مطلب    4 نمره

1- مخاطب بیت« تودانی که بیداد کو شد همی / همی جنگ ومردی فروشد همی »کیست   5/0

2- ای از بر سدره شاهراهت/ وی قبه ی عرش تکیه گاهت » به کدام واقعه از زندگی پیامبر دارد . 5/0

3- شب دو صف از یاکریم / بال به بال نسیم / از لب دیوار دلت پر کشید » چرا شاعر چشم را لب دیوار دل دانسته است ؟   5/0

4- مبادا چنین هرگز آیین من / سزا نیست این کار در دین من » کدام زمینه ی حماسه را بیان  میکند    5/0

5- چه غم دیوار امت را که دارد چون تو پشتیبان / چه باک از موج بحر آن را که باشد  نوح کشتیبان شاعر چه کسی را به نوح مانند کرده است ؟

6- آن گاه که تاج بر سرش نهادند/ خسوف های کژخیم شکوهش را به ستیز بر می خیزند »   1

الف خسوف های کژخیم استعاره از چیست ؟  ب « ش» در شکوهش مرجع آن چیست ؟

7- توبگو تواین سی کرور گره گوری اصلاَماچه قدر آدم باسواد داریم  » سی کرور گره گوری اشاره به چیست ؟   5/0

دانش های ادبی   3 نمره

1- شهرت محمد غفاری چیست؟   1

2- نویسندگان آثار « دون کیشوت ، تپه های برهانی » را بنویسید .   1

3-او ستا ره ی درخشان و فروزانی بود که در آن شب تار و غم انگیز روشنی می بخشید.  

     کدام رکن تشبیه حذف شده است؟ 5/0

4- نام دیگر « زاویه دید » چیست ؟   5/0

5- « عشقی که زندگی می ساخت و شادی ونشاط می آفرید» چه آرایه ای است   5/0

ح- خود ‎آزمایی   

1-    در شعر «ترانه ی من » چرا شاعر ولادت را از گوهر نور می داند   5/0

2-    درون مایه   و زاویه دید  درس داستان ققنوس را بیان کنید   1

3-     هدف بیهقی از آوردن حکایت های مناسب در خلال حوادث چیست ؟  5/0

4-    پیام محوری داستان « گاو» را بیان کنید   5/0

5-    منظور از عبارت « شمار آن به قیامت مرا باید داد » چیست ؟  5/0

6-    آیا می توان شعر « بانگ جرس » رانوعی حماسه دانست ؟ چرا   5/0

7-    طلوع وغروب خورشید در فرهنگ بسیاری از ملت ها نماد چیست ؟  5/0

و- حفظ شعر  

جهاهای خالی را پر کنید 

با ساربان بگویید احوئال آب چشمم  /     ……………………………………………………

بی وفا نگار من می کند  ……..…………/     خنده های زیر لب ………………..…………

ادبیات فارسی 3 عمومی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره 3

الف- ابیات و عبارات زیر را معنی کنید    6 نمره

1-    درختان را به خلعت نوروزی قبای سبز ورق گرفته و اطفال شاخ را به قدوم موسوم ربیع کلاه شکوفه بر سر نهاده .  1

2-    فرمان رسید این خانه از دشمن بگیرید           تخت و نگین از دست اهریمن بگیرید  1

3-    خور دست خدا زروی تعظیم      سوگند به روی همچو ماهت      75/0

4-    پای راست افگار شد  چنان که یک دوال پوست و گوشت بگسست   75/0

5- آفتاب / خار وخس مزرعه ی چشم تو   5/0

6- گاه سفر شد باره بر دامن برانیم  5/0

7- پیکان را ایستانیده  بودند که از بغداد آمده اند            5/0

8- سوی چاره گشتم به بیچارگی   25/0

9- من این نپذیرم ودر عهده ی این نشوم    25/0

10- این رعشه مصللحتی است       25/0

11- هر چه اصرار کردم کارگر نیفتاد   25/0

ب- لغات مشخص شده را معنی کنید   2 نمره

 1- دست انابت به امید اجابت              2- گوشت شیشکه اعلی حضرت       3- لابه ی رستم

4- در مقابل اسفندیار فرتوتی رستم را تحقیر می کند   5- طی دو سه لمحه همه چیز را نابود کرد 

6- آری زمان فره ی جوانی را می پژمرد    7- در ناحیه شقیقه اش یک سوراخ است

8-    سراسر کتاب مشحون است از گفت وگوی اشخاص

ج دانش های ادبی      3نمره

1- نوع نثر کتاب های « کلیله ودمنه ومرزبان نامه »‌را بنویسید    5/0

2- « تزار در آستانه ی در مثل مار چنبر زد » مشبه به و وجه شبه را مشخص کنید   5/0

3- شهرت محمد غفاری چیست ؟      5/0

5-    وجود رستم در شاهنامه کدام زمینه ی  حماسه است ؟ 1- ملی 2- قهرمانی 3- خرق عادت  4- داستانی  5/0

5- نویسندگان آثار « دون کیشوت ، داستان داستان ها » را بنویسید   5/0

6-    اولین کتاب شعر خانم وارنر چیست ؟  5/0

د- درک مطلب   4 نمره

1- چه غم دیوار امت را که دارد چو پشتیبان / چه باک از موج بحر آن را که باشد نوح کشتیبان                              مخاطب شاعر کیست ؟   5/0

2- چوشیران جنگی براشفتند / پر از خشم اندام ها کوفتند » کدام سلاح جنگی بکار گرفته شد؟  5/0

3- توبگو تو این سی کرور گره گوری اصلاً ما چه قدر آدم با سواد داریم » گره گوری کنایه از چیست ؟  5/0

4-ای از بر سدره شاهراهت /وی قبّه عرش تکیه گاهت » اشاره به کدام واقعه از زندگی پیامبر دارد ؟  5/0

5- دریا دلان راه سفر در پیش دارند / پا در رکاب راهوار خویش دارند » پا در رکاب داشتن کنایه از چیست؟5/0

7-    شب دوصف ازیاکریم/ بال به بال نسیم/ ازلب دیوارت پرکشید » چرا شاعرچشم را لب دیواردل دانسته است ؟5/0

7- ولادت که روزگار از گوهر نور بود/ به سوی بلوغ می خزد وآن گاه که تاج بر سرش نهادند /خسوفهای کژخیم شکوهش را به ستیز بر می خیزند؟

الف- منظور از خسوف های کژ خیم چیست؟ 5/0

ب- مرجع ضمیر «ش» در شکوهش چیست؟ 5/0

و- خود آزمایی           4 نمره

1-    ققنوس نماد چیست ؟  5/0

2-در شعر «‌ترانه ی من » چرا شاعر ولادت را از گوهر نور می داند ؟ 5/0

3-آنان که فانوسشان را / بر پشت می برند/سایه هاشان پیش پایشان می افتد منظور تاگور چه کسانی هستند ؟ 5/0

4- چرا داستان رستم و اسفندیار را نوعی تراژدی می دانیم ؟ 5/0

5- هدف بیهقی از آوردن حکایت های مناسب در خلال حوادث چیست ؟  5/0

6- منظور از عبارت «شما ر آن به قیامت مرا باید داد » چیست ؟ 5/0

7-«‌همه دل پر از باد و لب پر زپند » بیانگر چه حالت هایی است ؟ 5/0

8-منظور از اصطلاح « پاتک » چیست ؟  5/0

ز- حفظ شعر   1 نمره

1-    مصرع دوم بیت زیر را بنویسید :

این همه شهد و شکر کز سخنم می ریزد/ ……………………………………

2-    جاهای خالی را پر کنید .

ای………………… جانم به طاقت آمد /  از بس که دیر ماندی چون …………………………

باسمه تعالی

ادبیات فارسی 3 عمومی

 

 

 

 

شماره 4

 

الف معنی لغت    2 نمره

لغات مشخص شده را معنی کنید :

1- در خبر است از صفوت آدمیان                                       2- پی پوزش و نام و ننگ آمدم

3- امّا شرارت و زعارتی در طبع وی موکّد شده                 4- امیر شبگیر بر نشست

5- رایزنان در برخی کارها نمی توانند نظر بدهند                  6- تو بگو توی این سی کرور گره گوری

7- ققنوس پرنده ای است دلکش و بهجت انگیز                    8- رستم به الحاح از شاهزاده می خواهد .

معنی شعر و نثر   6 نمره

ب- معنی هر یک از شعر ها و عبارت های زیر را بنویسید

1- منّت خدای را عزّ وجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت   1

2-جبّه ای داشت حبری رنگ با سیاه می زد، خلق گونه ، موزه ی میکائیلی نو در پای و موی سرمالیده   1

3- وقت است تا برگ سفر بر باره بندیم                   دل بر عبور سدّ خار وخاره بندیم   75/0

4-امیراز آن جهان آمده به خیمه فرود آمد و به زودی به کوشک آمد  75/0

5-خسوف های کژخیم شکوهش را به ستیز بر می خیزند   5/0

6-نهادند پیمان دوجنگی که کس                    نباشد بران جنگ فریاد رس   5/0

7-ای از بر سد ره شاهراهت        وی قبّه ی عرش تکیه گاهت   5/0

8-و من خیر خیر  جواب می آوردم   25/0

9- این مرد بزرگ به نشاط قلم در نهاد   25/0

10-دامنم از دست برفت  25/0

11-گفتی باز پسشان می کشند  25/0

ج- دانش ادبی   3 نمره

1-«  ققنوس » نماد چیست ؟  25/0

2-دو اثراز تولستوی نام ببرید  5/0

3-نثر « مرسل » یا ساده چه ویژگی هایی دارد ؟ 5/0

4-نام « دو نمایش نامه »‌از شیکسپیر را بنویسید ؟  5/0

5-موضوع اصلی « تاریخ بیهقی » چیست ؟ 5/0

6-« محمد غفاری » مشهور به چه بود ؟  25/0

7-در هر بیت یک آرایه مشخص کنید . 5/0

- باید به مژگان رفت گرد از طور سینین                باید به سینه رفت زین جا تا فلسطین

-بفرمود تا جوشن و خود اوی                              همان ترکش و نیزه ی جنگجوی

ح- خود آزمایی   4 نمره

1-    « کمال الملک » با دیدن قالیچه ی یارمحمد چه کرد ؟ این کار اونشانه ی چیست ؟ 5/0

2-در شعر زیر منظور از «‌تقصیر» چیست ؟5/0

بنده همان به که زتقصیر خویش           عذر به درگاه خدای آورد

2-    از عبارت « مشتی رند را سیم دادن که سنگ زنند » چه پیامی را می توان استنباط کرد ؟  5/0

4-در شعر « ترانه ی من » مقصود از تاج و موهبت چیست ؟  5/0

5-در عنوان داستان « گلدسته و فلک »‌ایهام به کار رفته را بنویسید ؟ 5/0

6-در شعر « ترانه من » چرا شاعر ولادت را از گوهر نور می داند ؟ 5/0

7- با توجه به داستان رستم واسفندیار شخصیت هر یک از آنها را چگونه ارزیابی می کنید   5/0

8-    در عبارت « آنان که فانوسشان را بر پشت می برند ، سایه هاشان پیش پایشان می افتد» چه کسانی را در نظر دارد ؟ 5/0

د- درک مطلب   4 نمره

1-    عبارت « پهلوی اهل من بمیرم و تو بمیری نیست » کنایه از چیست ؟  5/0

2-    « خرد را مکن با دل اندر مغاک » کنایه از چه می باشد ؟  5/0

3-    ماه / روشنی اش را / در سراسرآسمان / می پراکند / و لکه های سیاهش را برای خود نگه می دارد منظور چه کسانی هستند ؟ 5/0

4-    منظور از عبارات و کلماتی که زیر آن خط کشیده شده چیست؟

الف- فرمان رسید این خانه از  دشمن بگیرید        تخت و نگین از دست اهریمن بگیرید  5/0

ب- یعنی کلیم آهنگ جان سامری کرد   ای یاوران باید ولی را یاوری کرد   5/0

شب دو صف از یاکریم / بال به نسیم / از لب دیوار دلت / پر کشید   5/0

5-در شعر «‌آفتاب ،خار و خس مزرعه ی چشم تو » چرا شاعر آفتاب را خار و خس چشم جانباز می داند  5/0

6-در شعر « می شود از باغ نگاهت هنوز /یک سبد از میوه ی خورشید / چید » منظور از یک سبد از میوه ی خورشید چه می باشد ؟ 5/0

ذ- حفظ شعر   1 نمره

1-    مصرع دوم شعر زیر را بنویسید.5/0

- چه مبارک سحری بود چه فرخنه شبی   ...................................................     

۲-    جای خالی را پر کنید 5/0

- بگذار تا بگریم چون ابر………………………                    کز سنگ …………… خیزد روز وداع یاران

 

 

 

 

ادبیات فارسی 3 عمومی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره5

 

 

شعر ها و نثر های زیر را معنی کنید    6 نمره

ای از بر سدره شاهراهت                                      وی قبه عرش تکیه گاهت        1

کمندی به فتراک زین بر ببست                            برآن باره ی پیل پیکر نشست       1

گفت: به خاطر داشتم که چون به درخت گل رسم ، دامنی پر کنم هدیه ی اصحاب را   75/0

گفت: بونصررا بگوی‌که امروزدرستم‌ودر این دو سه روز ، بارداده آید که علت وتب و تمامی زایل شد   75/0

بی خود از شعشعه ی پرتو ذاتم کردند   5/0

فرض است فرمان بردن ازحکم جلو دار  5/0

گاه گاه شیهه ی چند اسب بی شکیب ، سکوت دشت را درهم می شکست   5/0

چون پاسی از شب بگذشت سیمرغ در آسمان پدیدار شد   25/0

در ناحیه شقیقه اش یک سوراخ دیده می شد  25/0

لابه رستم در اسفندیار کارگر نیفتاد     25/0

بعد هم یک سقلمه زد به پهلوم  25/0

2- لغات زیر را معنی کنید   2 نمره

1- مقیم {                } 2- قربت{                 } 3- کانا{               } 4- رحیل {                  }

5- سطوت{             } 6- حمیت{              } 7- مشتی رند{               } 8- دربایست{                   }

3- نثرهای قدیم به چند نوع تقسیم می شوند نام ببرید   3 نمره

در بیت زیر آرایه جناس را مشخص کنید    1 نمره

باید به مژگان رفت گرد از طور سینین                          باید به سینه رفت زین جا تا فلسطین

در این بیت چه صنعت ادبی بکار رفته است؟ آن را توضیح دهید ؟  1

خروش آمد از باره ی هردو مرد             توگفتی بدرید دشت نبرد

منظور از کلمه تقصیر در بیت زیر چیست ؟ 4 نمره

بنده همان به که ز تقصیر خویش                 عذر به درگاه خدای آورد

در شعر زیر منظور از فرعونیان  و قبطیان و موسی (ع)چیست ؟ 1نمره

وادی پر از فرعونیان و قبطیان است                          موسی جلودار است و نیل اندر میان است

مصراع « همه دل پر از باد ولب پر زپند » بیانگر چه حالتهایی است ؟ 1

معادل امروزی بپیچم در بیت زیر چیست ؟  1

که چندین بپیچم که اسفندیار          مگر سر بپیچاند از کار زار

5-    چهار بیت از شعر { وقت سحر} حافظ را از حفظ بنویسید ؟ 1 نمره

 

با توجه به متن به سؤالات زیر پاسخ دهید  4 نمره

یکی از شاعران پیش امیر دزدان رفت و ثنایی بر او بگفت فرمود تا جامه از او برکننند و از ده بیرون کنند مسکین برهنه به سرما همی رفت سگان به دنبال وی افتادند خواست تا سنگی بردارد و سگان را دفع کند زمین یخ گرفته بود عاجز شد و گفت این چه حرامزاده مردمانند سنگ را بسته اند و سگ را گشاده امیر از دور بدید و بشنید وبخندید .و گفت ای حکیم از من چیزی بخواه گفت جامه خود می خواهم اگر انعام می فرمایی :

امیدوار بود آدمی به خیر کسان                  مرا به خیر توامید نیست شرمرسان

مرجع ضمیر در فعل ( فرمود ) کیست؟ 1

برکنند به چه معنی است؟ توضیح دهید  1

پیام بیت پایانی چیست ؟ 1

سولات آرایه های ادبی سال سوم

آرایه های ادبی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره1

 

1-در بیت زیر قافیه و ردیف را مشخص کنید .5/0

صد خانه اگر به طاعت آباد کنی                به زان نبود که خاطری شاد کنی

2-در کلمه ی « دلگشا» چند مصوت وجود دارد .هجای سوم آن را مشخص کنید .5/0

3-غزل عاشقانه را …………………..و غزل عارفانه را………….به اوج رسانیدند.5/0

4- قدیم ترین ترجیع بند از …………………و قدیم ترکیب بند از …………..است.5/0

5- مناسب ترین قالب شعری برای بیان داستان ها ومطالب طولانی چیست؟چرا؟ 5/0

6-قالب چهار پاره از چه هنگامی و با چه هدفی رایج یافت؟5/0

7- شعر سنتی و نیمایی از نظر قافیه چه تفاوتی دارند؟ 5/0

8-تشبیه ادعای ………………….ولی استعاره ادعای …………………..است؟ 5/0

9-در بیت زیر واژه های مشخص شده را از نظر حقیقت و مجاز مشخص کنید 5/0

چو آشامیدم این پیمانه را پاک                            در افتادم زمستی برسر خاک

10-استعاره مکنیه ای که مشبه به آن انسان باشد ………………یا …………….نام دارد 5/0

11-با کلمه ی « شهر » جمله ای بسازید که مجاز باشد و در آن قرینه را نشان دهید . 5/0

12- با کلمات داده شده تشبیه بسازید (75/0) گل سرخ             مشبه به

13- وجه شبه چیست؟در کدامیک از طرفین تشبیه آشکارتر است؟ مهمترین پایه های تشبیه چه نام دارد؟ 75/0

14-در مصراع زیر ارکان تشبیه را مشخص کنید.( مشبه مشبه به-ادات تشبیه وجه شبه ) 1نمره

« باز آی که چون برگ خزانم رخ زردی است»

15-تشبیه بلیغ چیست انواع آنرا نام ببرید ؟ 1

16-با توجه به عبارت زیر به سؤالات پاسخ دهید         1

« تابناک نبات در مهد زمین بپرورد »

1)تشبیه های بلیغ را مشخص کنید.

2)در تشبیه اول مشبه به کدام است؟

3)در تشبیه دوم مشبه را مشخص کنید.

17- استعارات زیر را به تشبیه تبدیل کنید و تمامی پایه های تشبیه را ذکر کنید      1

1-مرا در خانه سروی هست کاندر سایه ی قدش

2- جاده نفس نفس می زد.

18-علاقه مجاز را در عبارات زیر مشخص کنید  1

1- شبی یاد دارم که چشمم نخفت                 3- سپید شد چو درخت شکوفه دار سرم

2- به یاد روی شیرین بیت می گفت                4- دهخدا قلم خوبی دارد

19-در عبارت زیر ضمن مشخص کردن تشبیهات مفرد و مرکب ،مشبه و مشبه به و وجه شبه را مشخص کنید.2

از دیده گر سرشک چوباران چکد رواست

هر که علم خواند و عمل نکرد بدان ماند که گاو راند و تخم نیفشاند

20- در ابیات زیر کلماتی را که استعاره هستند مشخص کنید و نوع استعاره را بنویسید. 2

الف- هزاران نرگس از چرخ جهانگرد                      فرو شد تا برآمد یک گل زرد

ب- کس چوحافظ نگشود از رخ اندیشه نقاب         تا سر زلف سخن را به قلم شانه زدند

21- اصطلاحات زیر را تعریف کنید .2

الف- مجاز:

ب-علاقه:

ج-قرینه:

د- کنایه:

22-در جملات و ابیات زیر ضمن مشخص کردن کنایه مفهوم هر کدام را بنویسید  2

الف-هر که دل پیش دلبری دارد                   ریش در دست دیگری دارد

ب- از امکانات عمل غافل مشو                      گندم از گندم بروید جوزجو

ج- چوبشنید بیچاره بگریست زار                   که ای خواجه دستم زدامن بدار

د-کمان را به زه کردزود اشکبوس                تنی لرز لرزان و رخ سندروس

                                                                            باسمه تعالی

آرایه های ادبی

 

 

 

 

شماره2

 

1- قافیه و ردیف را در بیت زیر مشخص کنید.

سرو چمان چرا میل چمن نمی کند             همدم گل نمی شود ؟یاد سمن نمی کند

2- شعری را که ردیف دارد چه می گویند.

3- اگر شاعر مقصود خود را تنها در یک بیت بیان کند به آن بیت چه می گویند؟

4- واژه های زیر از چند هجا ساخته شده اند.

بیدار                فقر

5-هجا های مصراع زیر را جدا کنید وبا علامت خاص بنویسید.

گویند مرا چو زاد مادر

6- جای نقطه چین را پر کنید.

……………………… در قصیده رابط میان مقدمه با تنه ی اصلی قصیده است.

7-تغزل چه بخشی از قصیده است و چرا سروده می شود؟

8-غزل از چه دوره ای جنبه ی اجتماعی به خود می گیرد؟

9- اولین بیت غزل را………………….. و آخرین بیت غزل را …………..می نامند.

10-از میان شاعران زیر کدامیک قطعه سرا بوده است؟

الف-حافظ     ب-باباطاهر          ج- پروین اعتصامی             د- مولوی

11- در قالب ترجیح بند بیت مصرع و یکسان بین غزل ها………………….نامیده می شود.

12-قدیمی ترین سراینده ی ترکیب بند کیست؟

13-بنیانگذار مسمط کیست؟

14- درون مایه مثنوی های زیر چیست؟

15-الف)حدیقه الحقیقه ی سنایی                 ب- شاهنامه فردوسی

16-هر یک از اشعار زیر در چه قالبی سروده شده است .

الف) گر مرد رهی میان خون باید رفت         از پای فتاده سرنگون خواهدرفت

توپای به راه در نه و هیچ مپرس                   خود راه بگویدت که چون باید رفت

ب)به صحرا بنگرم ،صحرا ته وینم                به دریا بنگرم ، دریا ته وینم

به هر جا بنگرم کوه و در و دشت                 نشان از قامت رعنا ته وینم

17-تنها قالب شعر سنتی که مصراع های آن با هم برابر نیست کدام است؟

18- آشکارترین تفاوت شعر سنتی و نیمایی در چیست؟

الف- وزن،قافیه و درون مایه                    ب- طول ومصراع ها وقافیه

ج- درون مایه و سبک بیان ووزن               د- قافیه ورون مایه و طول مصراع ها

19- در بیت زیر پایه های تشبیه را معین کنید.

گفتا برو چوخاک تحمل کن ای فقیه             یا هر چه خوانده ای همه در زیر خاک کن

بلم آرام چون قویی سبکبار                               به نرمی بر سر کارون همی رفت

20- در کدام گزینه کلمه ی« دریا» مشبه به است؟

الف- تلاطم زندگی امواج دریا را به باد می آورد         ب- دریای بی کران چون دل عارفان است

ج-رنگ دریا همچو رنگ آسمان آبی است                 د- دلش چودریا بزرگ است

21- در بیت ها و جمله های زیر تشبیهات را بیابید و تعیین کنید که در آن ها،کدام یک از پایه های تشبیه حذف شده اند.

الف- وزرا بر مثال اطبا اند

ب- که نی ام کوهم ز صبر و حلم و داد            کوه را کی در رباید تندباد

22- در تشبیهات مرکب زیر طرفین تشبیه را تعیین کرده و وجه شبه آن را بنویسید .

آن شاخه های نارنج اندر میان ابر               چو پاره های اخگر اندر میان دود

آن قطره باران که برافتد به گل سرخ          چون اشک عروسی است که برافتاده به رخسار

23-در شعر و عبارت های زیر تشبیهات مفرد و مرکب را تعیین کنید.

آن فسون دیو در دل های کژ                         می رود چون کفش کژ در پای کژ

ای زلف توهر خمی کمندی                         چشمت به کرشمه ،چشم بندی

24-در بیت های زیر ،استعاره ی مصرحه را بیابید ضمناً مشبه مشبه به و وجه شبه را مشخص کنید.

ای غنچه ی خندانم ،چرا خون در دل ما می کنی               خاری به خود می بندی وما را از سر وا می کنی

در این بازار اگر سودی است با درویش خرسنداست                خدایا منعمم گردان به درویشی و خرسندی

25-در بیت زیر استعاره مکنیه را بیابید و در هر استعاره،مشبه ،مشبه به و وجه شبه را تعیین کنید .

هر کو نکاشت مهر و زخوبی گلی نچید                    در رهگذار باد نگهبان لاله بود

26- در بیت های زیر کلماتی که مشخص شده اند کدامیک استعاره مکنیه تشخیص و کدامیک غیر تشخیص است

در آفاق گشاده است ولیکن بسته است            از سر زلف تو در پای دل ما زنجیر

گل بخندید و باغ شدپدرام          ای خوشا این جهان بدین هنگام

27-در بیت زیر واژه هایی مشخص شده اند .کدام واژه حقیقت و کدام مجاز است ؟ در هر مجاز قرینه را مشخص کنید .

چو آشامیدم این پیمانه را پاک                       در افتادم زمستی برسرخاک

28- در عبارت و بیت زیر واژه های حقیقت و مجاز را مشخص کنید.

همه کس را دندان به ترشی کند شود الا قاضیان  را که به شیرینی

آرایه های ادبی

 

 

 

 

باسمه تعالی

شماره3

 

1-قافیه و ردیف را در بیت زیر مشخص کنید. 5/0

شب عاشقان بیدل چه شبی دراز باشد             تو بیا کز اول شب در صبح باز باشد

2-کمترین مقدار سخن موزون چیست؟   5/0

3-………مقدمه قصیده است با مضامین چون عشق ،یادجوانی ، وصف طبیعت.5/0

4- کلمه ی «سحر » از چند هجا ساخته شده است؟نوع هجا را مشخص کنید؟5/0

5- …… کوچکترین جزء نقشدار زبان است که سبب تمایز میان دو واژه میگردد .5/0

6- غزل از نظر ………………..و…………………با قصیده تفاوت دارد     5/0

7- دو شاعر مشهور قلعه پرداز را نام ببرید؟ 5/0

8- کدامیک از شاعران از سرایندگان مشهور ترکیب بند است؟ مولوی محتشم کاشانی فردوسی -پروین اعتصامی 5/0

9- در مسمط هر بخشی را یک ………..و مصراع آخر آن را ……….می گویند.    5/0

10- اهمیت مستزاد به چه خاطر می باشد؟ 5/0

11- ..مناسب ترین قالب برای بیان داستان های طولانی است.5/0

12- نام قالب شعر زیر را بنویسید و ویژگی های قافیه آن را توضیح دهید . 5/0

اگر صد تیرتاز از دلبرآید          مکن باور که آه ازدل برآید

پس ازصد سال از مرگ فایز           هنوز آواز دلبر دلبر آید.

13-بارزترین تفاوت شعر نیمایی و سنتی چیست؟ 5/0

14- درون مایه چهار پاره را چه مطالبی تشکیل میدهد ؟ 5/0

15- در بیت زیر هر یک از کلمات مشخص شده کدام یک از ارکان تشبیهند؟ 1

دل ما به دو رویت زچمن فراغ دارد               که چوسرو پایبند است و چو لاله داغ دارد

16- در بیت « چون آینه ،جان نقش تو در دل بگرفته است     دل در سر زلف تو زورفته چو شانه است» 5/0

الف- مشبه در مصراع اول کدام است؟          ب- مشبه به را در مصراع دوم مشخص کنید؟

17- در مصراع زیر مشبه، مشبه به ،ادات تشبیه را مشخص کنید؟  75/0

لبت در لطافت لاله سیراب را ماند.

18- کدام یک از موراد ذکر شده ادات تشبیه دارند؟ 25/0

الف- توسرو جویباری ،تولاله بهاری            ب- دلم در بی قراری چشمه سیماب را ماند

19- در مصراع زیر یک تشبیه بلیخ مشخص کنید و «‌مشبه به » آن را بنویسید؟ 1

درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد

20-با« مشبه » زیر یک تشبیه مرکب بسازید.     5/0              اشکی بر رخسار یک کودک

21- کدام یک از تشبیهات زیر مرکب و کدام مفرد است؟

ایام گل چو عمر به رفتن شتاب کرد                      ساقی به دور باده گلگون شتاب کن

به چمن خرام و بنگر برتخت گل که لاله               به ندیم شاه ماند که به کف ایاغ دارد

22- تشبیهی که ادات و وجه شبه آن حذف شود………نام دارد ؟ 5/0

23- با « وجه شبه» زیر یک تشبیه بسازید:                  پاکی:      5/0

24- در بیت زیر چه نوع تشبیهی وجود دارد ؟مشبه آن کدام است؟ 5/0

ماه خورشید نمایش ز پس پرده زلف         آفتابی است که در پیش سحابی دارد.

25- در بیت زیر هر یک از کلمات مشخص شده استعاره از چیست؟ در بیت چه نوع استعاره ای به کار رفته است ؟ 1

چو تنها ماند ماه سرو بالا              فشاند از نرگسان لولی لالا

26-در ابیات زیر استعاره کدام است ؟ چه نوع استعاره ای به کار رفته است؟5/1

الف- گریستند و از گریه جویی روان          بیاید مگر گریه ی آسمان

ب- گل بخندید و باغ شد پدرام              ای خوشا جهان بدین هنگام

27- در بیت زیر چند استعاره وجود دارد ؟ 5/0

مرا برف باریده بر پر زاغ         نشاید چوبلبل تماشای راغ

28- استعاره مکنیه ای که مشبه به آن انسان باشد ………نام دارد ؟5/0

29- در بیت زیر در کدام کلمه تشخیص به کار رفته است ؟چرا؟ 5/0

ای دل من تو را بشارت باد      که تو را من به دوست خواهم داد

30- در ابیات زیر کنایه ها را مشخص کنید ومفهوم آن ها را بنویسید

1- بخواهد هم از تو پدر کین من                 چوبیند که خاک است با این من

2-هرکه دل پیش دلبری دارد                        ریش در دست دیگری دارد

3-چونا مردم آواز مردم شنید                        میان خطر جای بودن ندید

4-هنوز از دهن بوی شیر آیدش                همی رای شمشیر و تیر آیدش

5-من تفنگم بردوش کوله بارم بر پشت        بندپوتینم را محکم می بندم

باسمه تعالی

آرایه های ادبی

 

 

 

 

شماره 4

 

 

1- با توجه به شعر به سؤالات زیر پاسخ دهید.

الف- سروچمان من چرا میل چمن نمی کند                    همدم گل نمی شود ،یاد سمن نمی کند

ب- دی گله ای ز طره اش کردم و از سرفسوس              گفت که این سیاه کج گوش به من نمی کند

ج- تادل هرزه گرد من رفت به چین زلف او                    زان سفر دراز خود عزم وطن نمی کند

د- چون نسیم می شود زلف بنفشه پرشکن                    وه که دلم چه یاد از آن عهد شکن نمی کند

هـ قالب شعر بالا چیست؟

خ- کلمات ردیف و قافیه را نشان دهید.

چ-بیت مصرع و تخلّص را نشان دهید .

ر- هجاهای مصراع اول را با علامت خاص بنویسید.

1-……………………. شعری است حداقل در دو بیت که معمولاً مطلع آن مصرّع نیست و مصرع های زوج آن هم قافیه اند و وحدت موضوع دارد . 5/0

3- قدیمی ترین ترجیع بنداز  ………. و زیباترین آن ها از ……..است .5/0

4- مثنوی چگونه قالبی است و درون مایه ان را بنویسید. 5/1

5- قالب ابیات زیر را مشخص کنید .

الف- من درد تو را آسان از کف ندهم          دل برنکنم زدوست تا جان ندهم

از دوست به یادگاری دردی دارم                  کان درد به صد هزار درمان ندهم

ب- بانگ برداشت مرغ حق : شب شب            برگ برشاخ بید لرزان شد

ج- ته دوری از برم دل در برم نیست               هوای دیگری اندر سرم نیست

به جان دلبرم کز هر دو عالم                              تمنّای دگر جز دلبرم نیست

د- مدعی قامت دلجوی توست            بداد است

رحم کن ای دیده رخ زرد من             درد من

6- اهمیت قالب مستزاد در چیست؟ چرا؟ 1

 7- در ابیات زیر پایه های تشبیه را معین کنید  1

 الف- دل ما به دور رویت زچمن فراغ دارد       که چو سرو پای بند است و چو لاله داغ دارد

ب- گرت زدست برآید چو نخل باش کریم       ورت به دست نیاید چه سرو باش آزاد

8- با مشبه و مشبه  به های زیر تشبیه بسازید.  1

مشبه : شب

مشبه به : گل سرخ

9- در ادبیات و جملات زیر تشبیهات را بیابید و تعیین کنید کدام یک از پایه های تشبیه حذف شده است. 1

الف- در شجاعت شیر ربّا نیستی                      در مروت خود که داندکیستی

ب-وزرا بر مثال اطبّااند

10- تشبیهاتی بلیغ بسازید که واژه های زیر مشبه آن باشند         1

دانش =دوستی

11- در ابیات زیر تشبیهات مفرد ومرکب را تعیین کنید    1

 الف- قرار در کف آزادمان نگیرد مال       چو صبر در دل عاشق ،چو آب در غربال

ب- رخ گل را که عکس روی یار است         هوا مشاطه ، آب آیینه دار است

12- در تشبیهات مرکب زیر ، طرفین تشبیه و  وجه تشبیه را تعیین کنید.        5/1

الف- آن قطره ی باران که برافتد به گل سرخ      چو اشک عروسی است برافتاده به رخسار

ب- آن شاخه ی نارنج اندر میان ابر              چون پاره های اخگر اندر میان دود

13- با مشبه و مشبه  به های زیر تشبیه مرکب بسازید.   5/1

مشبه اشکی بررخسار یک کودک

مشبه به چراغ های مهتابی که در حال چشمک زدن هستند.

14- در ادبیات زیر استعاره مصرحه را بیاموزید و با آن تشبیه بسازید .5/1

الف- در این بازار گر سودی است با درویش خرسند است     خدایا منعم گردن به درویشی و خرسندی

ب- چوتنها ماند ماه سرو بالا             فشاند از نرگسان لؤلؤی لالا

15- با واژه های زیر استعاره مصرحه بسازید. 1

سرو - کاروان سرا

16- در بیت های زیر استعاره های مکنیه را بیابید و بگویید کدام تشخیص است      5/1

الف- به صحرا شدم عشق باریده بود.

ب- گل بخندید و باغ شد پدرام                      ای خوشا این جهان بدین هنگام

ج- ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست           منزل آن مه عاشق عیار کجاست

                                                                           باسمه تعالی

آرایه های ادبی

 

 

 

 

شماره 5

 

1 - شعر زیر را بخوانید و به سوالات پاسخ دهید .دلی دارم خریدار محبت       کزو گرم است بازار محبت

                                                                           لباسی بافتم بر قامت دل          زپود محنت و تار محبت

الف- ردیف شعر کدام است؟ 25/0

ب- قافیه را در بیت او ل پیدا کنید؟ 25/0

ج- واژه ی « محبت » را هجا بندی کنید و با علامت مخصوص بنویسید ؟ 5/0

2- مقدمه ی قصیده را ……………… می نامند. 25/0

3- نخستین شاعری که نکات عرفانی را در غزل بکار گرفت چه کسی است؟ 25/0

4-الف- قالب قطعه را ازنظر نحوه ی آرایش قافیه توضیح دهید ؟ 25/0

ب- تعریف زیر در مورد کدام قالب شعری است ؟

غزلهایی هم وزن با قافیه هایی متفاوت که بیت یکسان مصرعی آن ها را بهم می پیوندد .

5- الف- بنیانگذار مسمط کیست؟ 25/0

ب-مثنوی مولانا از مثنوی های 1- عاشقانه        2- عارفانه        است . 25/0

6- الف- مناسب ترین قالب برای ثبت لحظه های زود گذر شاعرانه کدام است ؟ 25/0

ب- مشهورترین شاعر دو بیتی سرا کیست؟ 25/0

7- الف- بنیان گذار شعر نیمایی کیست؟ 25/0

ب-آوردن قافیه در شعر نیمایی الزامی : 1- است                2- نیست               25/0

8-الف- مشبه و مشبه به را …………………… می نامند. 25/0

ب- ویژگی مشترک میان مشبه و مشبه به چه نام دارد . 25/0

ج- تشبیهی بسازید که ( کتاب ) «‌مشبه» آن باشد  5/0

د- تشبیهی بسازید که (دریا) « مشبه به » آن باشد  5/0

9- پایه های تشبیه را در عبارت زی مشخص کنید .دانا چوطبله ی  عطار است خاموش و هنر نمایی   1

10- الف- تشبیه بلیغ اضافی زیر را به تشبیه بلیغ غیر اضافی تبدیل کنید ؟ بهار جوانی         5/0

ب- تشبیه بلیغ کدام پایه های تشبیه را ندارد ؟   5/0

ج- پایه های تشبیه را در شعر زیر را مشخص کنید؟ قند تویی زهر تویی بیش میازار مرا

11- الف- با( مشبه به ) زیر یک تشبیه مرکب بسازید . الف- ستاره ها در اطراف ماه :              5/0

ب- طرفین تشبیه و وجه شبه را در تشبیهات مرکب زیر تعیین کنید.  5/1

آن قطره ی باران که برافتد به گل سرخ  چون اشک عروسی است بر افتاده به رخسار

2- دیده ی اهل طمع به نعمت دنیا               پر نشود همچنان که چاه به شبنم

12- الف- واژه ی (ماه) را در جمله ای بکار ببرید که استعاره ی مصرحه باشد           5/0

ب-استعاره ی مصرحه را در عبارت زیر پیدا کنید و به تشبیه تبدیل کنید و پایه های تشبیه را نام ببرید

باز امشب ای ستاره ی تابان نیامدی 5/1

13- الف-استعاره ی مکنیه ای که «‌مشبه به » آن انسان  باشد…………یا …………… نام دارد        5/0

ب- استعاره ی مکنیه را بیابید و به تشبیه تبدیل کنید و ( مشبه ) و ( مشبه به ) و ( وجه شبه ) را تعیین کنید  5/1

14- الف- واژه ی زیر را در معنی مجازی بکار ببرید ؟ شهر 5/0

ب- چهار علاقه از رایج ترین علاقه های مجاز را نام ببرید ؟ 1

15- در عبارت زیر مجازها را مشخص کنید و قرینه ی آنها را نشان دهید و نوع علاقه را بیان کنید ؟ 75/0

الف- به یاد روی شیرین بیت می گفت       چوآتش تیشه می زد کوه می سفت

16- در بیت زیر واژه های مشخص شده کدام حقیقت و کدام مجاز است؟ قرینه ی مجاز را نشان دهید. 75/0

اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد      گناه بخت پریشان و دست کوته ماست.

استعاره ،مجازی است که علاقه ی آن ………است  5/0

کنایات را پیدا کنید و مفهوم آن ها را بیان کنید.

الف- گفت خاموش که هر کس که جمالی دارد            هر کجا پای نهد ،دست ندارندش پیش    1

ب- از مکافات عمل غافل مشو                           گندم از گندم بروید جو زجو       1         

19- فلانی ریش سفید است کنایه از چیست؟ 5/0

باسمه تعالی

آرایه های ادبی

 

 

 

 

شماره 6

 

1-قافیه و ردیف را در بیت زیر بیابید. 5/0

در غم ما روزها بی گاه شد                   روزها با سوزها همراه شد

2-در کلمه ی « دلگشا» چند مصوت وجود دارد ؟علامت هجای اول آن را بنویسید  5/0

3-قصیده شعری است که از نیمه ی قرن . هـ .ق ، در ادبیات فارسی ، به تقلید از شعر ………پدید آمد . 5/0

4-کدام  یک از شاعران زیر به قطعه سرایی شهرت یافته اند؟ 25/0

الف- نظامی          ب- سنایی        ج- ابن یمین            د- حافظ

5- قدیمی ترین ترکیب بند از ……………..،شاعر قرن پنجم هـ .ق ،است؟ 25/0

6- بنیان گذار « مسمط » کیست؟ 25/0

7- ابیات زیر در چه قالبی سروده شده است؟ 25/0

خدایا به ذات خداوندی ات        به اوصاف بی مثل ومانندی ات

به پاکان ،کز آلایشم دوردار              وگر زلّتی رفت، معذور دار

8- کدام یک از اشعار زیر رباعی و کدام دو بیتی است؟ 5/0

الف- گر صد تیر ناز از دلبر آید                       مکن باور که آه از دل برآید

پس از صد سال بعد از  مرگ فایز                      هنوز آواز دلبر دلبر آید

ب- ای کاش که جای آرمیدن بودی               یا این ره دور را رسیدن بودی

کاش ازپس صد هزار سال از دل خاک       چون سبزه امید بر دمیدن بودی .

9- دو ویژگی شعر نیمایی را بیان کنید     5/0

10- ارکان تشبیه را در مثال زیر مشخص کنید 1

دانا چو طبه ی عطار است ،خاموش و هنر نمای .

11-برای فهم یک تشبیه باید به سراغ ……………رفت که مهم ترین پایه ی تشبیه است ،زیرا …….از آن استنباط می شود. 5/0

12-در بیت زیر:

تو هم چون گل زخندیدن لبت با هم نمی آید         روا داری که من بلبل ،چو بوتیمار بنشینم

الف- «تو» در مصراع اول کدام رکن تشبیه است؟ 5/0

ب- مشبه به ،تشبیه دوم کدام است؟ 5/0

13- تشبیه بلیغ را در ابیات زیرمشخص کنید .1

الف- هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق             ثبت است بر جریده ی عالم دوام ما

ب- گذشت روزگاران بین که دوران شباب ما     در این سیلاب غم ، دسته ی گل شاداب را ماند

14- در هر یک ابیات زیر چه نوع تشبیه بلیغی دیده می شود؟ 1

الف-تو دی ماهی و آن دلبر بهار است              رسیدنتان به هم دشوار کار است

ب- دست از مس وجود چو مردان ره بشوی         تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی

15- در بیت :آن قطره ی باران که برافتد به گل سرخ     چون اشک عروسی است برافتاده به رخسار

الف- چه نوع تشبیهی دیده می شود؟ 5/0

ب- مشبه ومشبه به کدام است ؟5/0

16- با مشبه های زیر ،تشبیه مرکب بسازید . 1

-اشکی بر رخسار یک کودک،

-چهره ی زیبا در پس پرده ی زلف،

17- در مصراع : بتی دارم که گرد گل زسنبل سایه بان دارد .

الف- مفهوم استعاری هر یک از کلمات مسشخص شده چیست؟ 5/0

ب- چه نوع استعاره ای دیده می شود ؟5/0

ج- چند استعاره به کار رفته است؟ 5/0

18- در بیت زیر هر یک از کلمات مشخص شده استعاره از چیست؟ و چه نوع استعاره ای دیده میشود ؟ 1

چو تنها ماند ماه سرو بالا           فشاند از نرگسان  لو لوی لالا

19- در بیت زیر کدام کلمه در معنای استعاره ی به کار رفته است؟ آیا تشخیص است یا خیر ؟چرا؟ 1

ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست        منزل آن مه عاشق کش عیار کجاست

20- در عبارت زیر چه نوع استعاره ای به کار رفته است ؟ مشبه و مشبه به ی آن را معین کنید؟ 5/0

به صحرا شدم : عشق باریده بود.

21-دربیت زیر کدام یک از کلمات مشخص شده ،حقیقت و کدام مجاز است ؟ 5/0

اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد               گناه بخت پریشان و دست کوته ماست

22- چه ارتباطی میان « استعاره » و «‌مجاز » وجود دارد ؟ 5/0

23- در بیت زیر کدام  کلمه مجاز است ؟ علاقه و قرینه ی آن را بنویسید . 5/0

یکی درخت گل اندر میان خانه ی ماست             که سروهای چمن ،پیش قامتش پستند

24-در نمونه های زیر علاقه های مجاز را بیابید؟ 2

الف-سرم درد می کند                                    ب- دهخدا قلم خوبی داشت.

ج- جهان انجمن شد بر تخت اوی                  د- این دم شنو که راحت از این دم شود پدید

25- در بیت زیر کنایه را مشخص کنید و مفهوم ان را بنویسید       1

نرفتم به محرومی از هیچ کوی         چرا از در حق شوم زرد روی

26-کنایه دریافت …………….معنی است از طریق……………. 5/0

27- در بیت زیر :

هر که دل پیش دلبری دارد        ریش در دست دیگری دارد

الف- کنایه کدام است؟ 5/0

ب- مفهوم آن چیست؟ 5/0

 

 

 

 

 

سولات زبان فارسی۲ سال دوم (نیم سال اول )

باسمه تعالی

زبان فارسی 2

 

 

 

 

شماره1

 

الف- بخش دستور : 8 نمره

1-     در جمله زیر نهاد جدا و نهاد پیوسته را مشخص نمایید و علت مطابقت یا عدم مطابقت آن را توضیح دهید .

*هر یک از شاعران ایران مثل ستاره ای در آسمان ادب فارسی می درخشند .75/0

2-     با رسم نمودار گروههای اسمی تشکیل دهنده ی جمله زیر نقش هر گروه را تعیین کنید .  25/1

*اهل محل به او دانشمند می گفتند .

3-     زمان و کار برد وجه فعل های زیر را بنویسید .1

*شاید به خواب شیرین فرهاد رفته باشد

* قافله ی تمدن بشری به کجا دارد می رود .

4-فعل های مقابل را مجهول کنید   1    دارد می نویسد:                 بپردازد:

5- از فعل « بیندیش » با حفظ شخص زمان های ماضی التزامی و ماضی مستمر و مضارع مستمر بسازید  5/1

6- ساختمان فعل های زیر را بنویسید .( ساده مرکب پسوندی )  75/0

* من او را از این موضوع آگاه کردم

*فرو می ریخت گردی زعفران رنگ

*حسن از خواسته هایش چشم پوشید .

7- در جمله ی زیر یک فعل کمکی ( معین ) نشان دهید .25/0

*قاب آسمان شکسته است.

8- جمله ای بنویسید که با آهنگ خیزان پرسشی شود . 5/0

9-با استفاده از نهاد داخل پرانتز فعل مجهول را به معلوم برگردانید   5/0

*آیا باز هم شکار هایی همچون شاهنامه فردوسی سروده خواهد شد ؟ ( ایرانیان )

10- برای جمله ی زیر یک متمم قیدی ذکر نمایید  5/0

*رستم چهره ای محبوب و ملی است .

زبان شناسی :  4  نمره

1-مقصود از نمود آوایی زبان ………………… است . 25/0

2- اشتباه و خطا در ……………… رخ می دهد و اصلاح آن به وسیله ی ………………صورت می گیرد  5/0

3-چگونه می توانیم ثابت کنیم که کر و لال ها از توانش زبانی برخوردارند ؟ 5/0

4-     چرا شکل گفتاری  و نوشتاری کلمات مقابل تفاوت دارد .   1               خوردن و خواستار

5-     تفاوت میان گفتار و خط و نوشتار را بنویسید  1

6-     راز اصلی نیاز ما به آموختن خط و نوشتار چیست ؟ 75/0

املا و بیاموزیم:   3 نمره

1-کاربرد درست جمله های زیر را بنویسید  1

*کتاب « گلستان » به وسیله سعدی نوشته شده است .

*او دلایل قوی ای برای سخن خود ارائه داد .

2-نوشتن املای حروف « س» و « ش» بصورت کشیده مخصوص کدام خط است ؟ 25/0

3- به جای کلمه ی مشخص شده کلمه ی کوتاه تری قرار دهید ؟  25/0   *به چه سبب به مدرسه نیامدی ؟

4-جمله ی زیر از چه نظر غلط است ، صحیح آن را بنویسید .5/0

*به اوج قله ی کوه می نگریست  .

5-در گروه کلمه های زیر غلط املایی را بیابید و درست آن را بنویسید  1

قصر عمل ، وقاعت و بی شرمی ، ساتع و درخشان ، ضیاع و عقار ، سفاعت و نادانی ، موهش و هراس انگیز .

آیین نگارش :   5 نمره

·       گونه ی زبان و نوع نوشته ی زیر را بنویسید  5/0

« جنگل سیب صبح زود از خواب بیدار شد .همه درخت ها هر چیزی را که در خواب دیده بودند ، برای همدیگر تعریف می کردند .یکی از درخت ها گفت : من خواب دیدم تمام شاخه هایم پر از سیب                     شده اند……………»

·     اگر بخواهیم درباره ی موضوعی با تعداد زیادی از افراد مصاحبه کنیم ،یا به مصاحبه شوندگان دسترسی داشته باشیم .از روش ……………… استفاده می کنیم  5/0

·       سه مورد از اهمیت فضا سازی در نوشته های ادبی را بنویسید . 75/0

·       روش های کلی و عمومی یک تحقیق را نام ببرید.     1

·     نوشته ی زیر را ویرایش کنید .« آیا چگونه می توانیم بر علیه سوابق گذشته ی افرادی که نمی شناسیم عملیات قانونی انجام وموضوع را بررسی کنیم»  1

·       نوشته ی زیر را چند سطر ادامه دهید و نام مناسبی برایش انتخاب کنید .  75/0

با بال های زخمی اش روی شاخه ی درخت نشست میل پرزدن دوباره در دلش جوانه بست ،خواست پرواز کند که ناگهان ………………

·       دو مور از ویژگی های زبان محاوره را ذکر نمایید . 5/0

باسمه تعالی

 

شماره 2

 

الف- بخش دستور :  8 نمره

1- نمودار ساده ی جمله ی زیر را رسم کنید نهاد جدا و نهاد پیوسته آنرا مشخص نمایید وعلت مطابقت یا        عدم مطابقت نهاد جدا و پیوسته را توضیح دهید .    1

این ظرف ها شکستنی است .

2- با رسم نمودار گروه های اسمی تشکیل دهنده ی جملة نقش هر گروه را تعیین کنید .  1

ب- اهل محل او را دانشمند می گفتند.

3- برای جمله ای زیر یک متمم قیدی ذکر کنید ، زندگی هدف دار آرزوی آزادمردان است ، 5/0

4- زمان و کاربرد وجه فعل های زیر را بنویسید.    1

 قافله ی تمدن بشری به کجا دارد می رود ؟            شاید چشمی بر عطش رشت ببارد.

5- فعل های مقابل را مجهول نمایید.   داشت می نوشت :                  بشکند :          1

6- از فعل « آورده است » با حفظ شخص زمان های         ماضی التزامی ، ماضی مستمر و مضارع مستمر بسازید   5/0

7-فعل های زیر از نظر ساختمان بررسی کنید .( ساده مرکب پسوندی )

الف- من او را از این موضوع آگاه کردم                 ب-فرو می ریخت گردی زعفران رنگ

ج-او  از خواسته هایش چشم پوشید

8- در جمله ی مقابل یک فعل کمکی نشان دهید ،     قاب آسمان شکسته است  25/0

9- جمله ای بنویسید که با آهنگ خیزان پرسشی شود.     5/0

10- با استفاده از نهاد داخل پرانتز فعل مجهول را به معلوم برگردانید .

آیا باز هم شاهکارهایی همچون شاهنامه ی فردوسی سروده خواهد شد ؟ ( ایرانیان ) 5/0

زبان شناسی :    4 نمره

1-چگونه می توایم ثابت کنیم که کرو لال ها از توانش زبانی برخوردارند ؟ 5/0

2-به چه علت گوناگونی سبکی و لهجه ای وحتی گویشی به یگانگی زبان آسیب نمی رساند ؟ 5/0

3-چرا شکل گفتاری و نوشتاری کلمات زیر تفاوت دارد ؟ 5/0

 خوردن و  خواستار

4-تفاوت میان گفتار و خط و نوشتار را بنویسید . ( ذکر دو مورد ) 1

5-اشتباه و خطا در ………….رخ می دهد و رفع و اصلاح آن به وسیله ی ………… صورت میگیرد؟ 5/0

6-عواملی که باعث بروز خطا در گفتار می شود چیست ؟    1

ج- بخش املاء و بیاموزیم:            3نمره

کاربرد درست جمله های زیر را بنویسید      1

کتاب « گلستان » به وسیله سعدی شیرازی نوشته شده است.

او دلایل قوی ای برای سخن خود ارائه داد.

نوشتن املای حروف « س» و «‌ش» بصورت دندانه دار مخصوص کدام خط است ؟ 25/0

به جای کلمه مشخص شده کلمه ی کوتاه تری قرار دهید  25/0

به منظور بازدید از نمایشگاه کتاب کلاس تعطیل شد

در جمله ی زیر چه اشکالاتی وجود دارد به این  نوع کاربرد غلط چه می گویند ؟ 5/0

آخرین مسابقه فینال را دیدم.

در گروه کلمات زیر چهار غلط املایی وجود دارد آنها را بیابید وشکل درست آنها را بنویسید      1

ضیاع و اقار ها- مناعت طبع- سفاهت و نادانی انیس و معلوف قصر عمل قضا و پیکار    

د- بخش آیین نگارش: 5 نمره

1-به گونه ی زبان و نوع نوشته ی زیر را بنویسید.1

« هشت و نیم صبح وارد شدم ،سلام مأموران دروازه و گل کاری میدانگاهی اش پیش باز خوشی بود و چون از یازده شب توی اتوبوس بودیم و پاها آماس کرده ……………»

2-دو مورد از ویژگیهای زبان محاوره را بنویسید .5/0

3-چرا یک طرح نگارش باید دقیق تر و حساب شده تر باشد؟

4-اهمیت فضاسازی از نوشته های ادبی چیست؟ 5/0

5-روش های کلی و عمومی یک تحقیق را نام ببرید    1

6-نوشته زیر را ویرایش کنید . صرب ها ،گاها گزارشات و خبرهای برخلاف واقع را منتشر                                  می سازند            1

7- عنوان مناسبی برای نوشته ی زیر انتخاب کنید .        5/0

« برف مثل پرنده ای صمیمی کنار پنجره ی کوچکم می نشست و قاب نقاشی مرا پر می کرد……… »

باسمه تعالی

شماره 3

 

الف- زبان شناسی            4 نمره

1-چگونه می توانیم ثابت کنیم کر و لال ها از توانایی زبانی برخوردارند ؟            5/0

2-چرا گوناگونی لهجه به یگانگی زبان آسیبی نمی رساند ؟ 5/0

 

 

3-چرا سخن گویان گویش های مختلف در فهم سخنان یکدیگر با اشکال روبه رو می شوند        5/0

4-تمایز زبان و گفتار را با قواعد شطرنج و بازی شطرنج مقایسه کنید ؟   1

5-تفاوت های میان گفتار و نوشتار (خط) چیست ؟        5/1

ب-املاو بیاموزیم :         3نمره

1-املای تشدید میانی با تشدید پایانی چه تفاوتی دارد ؟ مثال بزنید 1

2-چرا املای « ی» میانجی بر شکل کوچک آن ترجیح دارد ؟    5/0

3- جملات زیر را ویرایش کنید :      5/0

الف- آخرین مسابقه ی فینال را دیدم .

ب- نامه را به وسیله ی پست سفارشی فرستادم.

4- جمله ی زیر را به دوشکل ویرایش کنید :      5/0

-با دوست صمیمی ای مشورت کردم

5- کدام یک از گزینه های زیر از نظر املایی صحیح نیست ؟ 25/0

الف- انیس و معلوف         ب- محضور و رودربایستی           ج- بحبوحه ی مسابقه             د- قلیان درونی

6-کدام یک از گزینه های زیر از نظر املایی صحیح نیست ؟ 25/0

الف- موحش و هراس انگیز                       ب- مضیقه و تنگنا

ج- عضویت و اهریمن                               د- صفاهت و نادانی

پ- نگارش          5 نمره

1- در چه مواردی می توان در نوشته از زبان محاوره استفاده کرد ؟       5/0

2- فرق عمده ی  نویسنده با معمار چیست ؟   5/0

3- فضا سازی یعنی چه؟ 5/0

4- گذشتگان به فضا سازی …………………می گفتند . 25/0

5- لازمه ی نگارش هر نوشته ………………………است. 25/0

6- برای انتخاب عنوان نوشته چه راه هایی وجود دارد ؟ ( دو شیوه را با مثال ذکر کنید )    1

7-پرسش نامه در چه مواردی استفاده می شود ؟ 5/0

8-کتاب شناسی در کتابخانه شامل چه مطالبی است ؟ 5/0

9- گونه ی زبان و نوع نوشته ی زیر را بنویسید            1نمره

-« جنگل سیب صبح زود از خواب بیدار شد . همه ی درخت ها همیشه هر چیزی را که در خواب دیده بودند برای همدیگر تعریف می کردند .یکی از درخت ها که پر شده بود از شکوفه های رنگارنگ ،سراسیمه گفت: من خواب دیدم تمام شاخه هایم پر از سیب شده اند………

ت- دستور  8 نمره

1-نماد و گزاره را در جملات زیر مشخص کنید :

الف- قدر زندگی را بدانیم                   ب- هم کلاسی های امروز ،دوستان صمیمی فردای ما هستند .         1

2- اجزای اصلی جملات زیر را مشخص کنید :     5/1

 الف- سخت کوشان از هیچ مشکلی نمی هراسند        

 ب- رستم چهره ای محبوب وملی دارد

3-از فعل های « تابیده است و نشسته بودند » با حفظ شخص مضارع مستمر ، ماضی التزامی و آینده                   بسازید :5/1

4-جملات معلوم زیر را مجهول کنید : 1

1-     امام خمینی حکومت ستم شاهی را برانداخت .

2-     غلامحسین یوسفی کتاب چشمه ی روشن را در نقد و تحلیل شعر فارسی نوشت .

5- بن ماضی ،بن مضارع ،مصدر و صفت مفعولی فعل «‌شکفتند » را بنویسید .       1

6- زمان و نوع و شخص افعال زیر را بنویسید :       1

برویم           می گدازند

7- فعل های کمکی را در عبارات زیر مشخص کنید :   1

-تاریک روشن صبح بود . توی کوچه های شهر کسی دیده نمی سد . هنوز اذان تمام نشده بود .پهلوان ذکر گویان داشت می رفت و در دل می گفت به یاری خداوند پیروز خواهم شد .

باسمه تعالی

 

 

شماره 4

 

دستور      8 نمره

1- در کدام جمله نهاد جدا و نهاد پیوسته مطابقت وجود ندارد ؟ چرا؟ 75/0

الف- همین نهال های کوچک روزی میوه خواهند داد .

ب- پیامبر اکرم (ص) دشمنان شکست خورده را بخشیدند .

2- جمله های زیر چند جزئی هستند ،نوع آنها را بنویسید . 2

الف- زندگی هدف دار آرزوی آزاد مردان است .

ب- رستم چهره ای محبوب و ملی دارد .

مردان ایران به دانشمندان خود می نازند .

ت- دانش آموزان با اشتیاق به مدرسه آمدند .

3- در جمله ی زیر ،فعل را مشخص کنید و ویژگی های آن را بنویسید . 5/1

مردم به حافظ لسان غیب می گویند. فعل (       ) زمان (             ) شخص (              ) گذر(                   ) وجه(                      ) معلوم و مجهول (                      )

4- زمان فعل های مقابل را بنویسید :             دیده باشم (                 ) خواندند (                    )

 امتحان می دهند (                  )  نوشته بودند(               )   2

5- جمله ی (فرهاد کتاب ها را به دانشگاه خواهد برد) را به مجهول تبدیل کنید  5/0

6- جمله  مجهول را به معلوم تبدیل کنید . 5/0        بسیاری از استعدادها کشته شده است . اعتیاد

7-نقش کلمات مشخص شده را بنویسید ؟ 75/0

الف- مردم سید علی محمد جمال زاده را پدر داستان نویسی معاصر ایران می دانند

ب- دانش آموزان به مطالعه علاقه دارند .

زبان شناسی          4نمره

1- خطا و اشتباه در گفتار ناشی از چه عواملی است    1

2- چگونه می توان ثابت کرد که کر و لال ها از توانایی ذهنی زبان برخوردارند   1

3- دو تفاوت زبان و گفتار با خط و نوشتار را بنویسید  1

4- راز اصلی نیاز ما به آموختن خط ونوشتار چیست     1

آیین نگارش           5 نمره

1- زبان و بیان و قالب نوشته ی زیر را بنویسید    75/0

فرزند من، آن چه مرا به نامه نوشتن وا می دارد بعد مکان نیست، بلکه فاصله ی زمان است ،اکنون تو                 کوچک تر از آنی که بتوانم آنچه در ذهن دارم با تو بگویم . زبان ……………………قالب …………………

2-دو فرق عمده نویسی با معمار را بنویسید .  1

3- دو ویژگی زبان محاوره ای ( گفتاری ) را بنویسید        1

4- دو مورد از نتایج سودمند فضا سازی را بنویسید      1

5- لازمه هر نوشته داشتن ………………………………است          25/0

6- زبان رسمی کتاب های درس زبان فارسی چیست ؟      5/0

زبان گفتاری                  زبان مطبوعاتی                  زبان معیار               زبان ادبی

املا و بیاموزیم          3 نمره

1- چرا به کار بردن کلمات ( آشناییت و ایرانیت ) درست نیست؟ شکل درست آن را بنویسید        1

2- شکل صحیح کلمات نادرست را بنویسید .     1

نصر معاصر………………….عزل و ابد……………………….بهبوهه ی مسابقه …………………….

ائتلا و ارتقاء……………………………

3- کلمه ی (رضا) را به دوشکل مضاعف و غیر مضاعف بنویسید         1

رضا ( غیر مضاعف )

 

 

رضا ( مضاعف)

باسمه تعالی

شماره 5

 

الف- زبان شناسی              4 نمره

1- اشتباه و خطا در ………….رخ می دهد و رفع و اصلاح آن به وسیله ی ……………..صورت می گیرد         1

2- چگونه می توانیم ثابت کنیم که کر و لال ها از توانش زبانی برخوردارند       1

 3- تفاوت های میان گفتار و نوشتار را بنویسید    دو مورد        1

4- راز اصلی نیاز ما به آموختن خط و نوشتار در چیست ؟   1

ب- دستور               8 نمره

1-جمله ی معلوم روبرو را به مجهول تبدیل کنید             خیاط لباس ها را دوخت. 5/0

2-فعل روبرو را منفی کنید          بهرام داشت نامه می نوشت.   بهرام………………..5/0

3-وجه فعل را در جمله های زیر مشخص کنید .   75/0

الف-کتاب را بردار                    ب- کاش پرویز موفق شود              ج- احمد به خانه رفت

4-نوع فعل را از نظر ساختمان در جمله های زیر مشخص کنید .(ساده ،پسوندی ، مرکب)

الف- او از خواسته هایش چشم پوشید            ب- علی به مدرسه برگشت     

ج- رضا هر روز کتاب می خواند

5-از فعل « دید» با حفظ شخص موارد زیر را بسازید.   1

الف- ماضی التزامی                    ب- مضارع اخباری

ج- مضاعر مستمر                       د- آینده

6-نهاد جدا و پیوسته را در جمله های زیر مشخص کنید                1

الف- ما به ادبیات غنی و پربار خویش می بالیم . نهاد جدا              - نهاد پیوسته

ب- موفق و سربلند باشید                                 نهاد جدا               - نهاد پیوسته

7-با رسم نمودار اجزای ( نقش ها ) تشکیل دهنده ی جمله ی زیر را مشخص کنید             25/1

مردم روستا به او دکتر می گفتند.

8-فعل جمله های زیر را از لحاظ گذر بررسی کنید .در صورت گذرا بودن نوع گذرا را بنویسید         25/1

الف- علی دوست خود را قهرمان بزرگی می دانست

ب- هوا سرد شد.

ج- کبوتر پرید.

9- دلیل عدم تطابق نهاد جدا و پیوسته را در جمله ی زیر بنویسید.       1

الف- این ظرف ها شکستنی است

ب- حضرت پیامبر (ص) پس از مکه دشمنان شکست خورده را بخشیدند .

ج- نگارش            5  نمره                           

1- اصلاح شکل کلمات و یکسان کردن رسم الخط در حوزه ی کدام ویرایش قرار می گیرد .      5/0

2-نویسندگان آثار زیر برای عنوان نوشته ی خود از چه راههایی بهره برد ه اند ؟ 75/0

الف- نون والقلم:                                                      تماشاگه راز      :

ج- روشن تر از خاموشی :

3- با توجه به نوشته به سؤالات پاسخ دهید .« فرزند من، آن چه مرا به نامه نوشتن می دارد بعد مکان نیست ، بلکه فاصله ی زمان است .اکنون توکوچک تر از آنی که بتوانم آن چه می خواهم با تو بگوبم سالهای دراز باید بگذرد تا تو گفته های مرا دریابی ……»  75/0

الف- نوشته در قالبی است؟      ب- زبان نوشته چگونه است ؟            ج- طرز بیان آن چه طور است ؟

4- روش های کلی و عمومی تحقیق را نام ببرید.   1

5-استفاده از طرح نوشته چه مزیت هایی دارد ؟ 4مورد      1

6-جملات روبرو را ویرایش کنید . الف- جنگ هر روزه از شدت بیشتری برخوردار گشت       1

                                                      ب- مقداری از مسلمانان کشته شدند .

د- املا و بیاموزیم      3نمره

چرا به کار بردن کلماتی چون «‌آشناییت و «‌خوبیت » درست نیست ؟    5/0

جمله ی روبرو را به دو صورت ویرایش کنید«‌در کنار آن خط ، خط موازی ای بکشید .        1

دست نوشته ی بعضی  شبیه خط چاپی کتاب است که به آن خط «………………………» می گویند           5/0

در میان گروه کلمات غلط ها را پیدا کرده ،صحیح آن ها را بنویسید. احد و صمد  غذا و بیکار مضق و جویدن توطئه ی دشمن مآخذ و منابع مکس و توقـّف بانگ ناقوس رتل گران                               1